Ai được phép thờ Ngai thờ? Hướng dẫn đúng theo phong tục truyền thống

Trong văn hóa thờ cúng truyền thống của người Việt, ngai thờ giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trên bàn thờ gia tiên. Không chỉ là vật phẩm mang tính biểu tượng, ngai thờ còn thể hiện rõ vai vế và trật tự trong dòng họ. Tuy nhiên, không phải ai cũng được phép lập và sử dụng ngai thờ trong không gian thờ tự. Vậy ai mới thực sự có quyền thờ ngai thờ, và cách lập ngai sao cho đúng lễ nghi?

1. Ngai thờ là gì?

Ngai thờ là một vật phẩm linh thiêng trên bàn thờ gia tiên. Thường có hình dáng như chiếc ghế có lưng tựa và tay vịn, chạm khắc rồng phượng, sơn son thếp vàng. Ngai thờ tượng trưng cho chỗ ngự của tổ tiên. Thể hiện uy quyền, sự tôn kính tuyệt đối của con cháu đối với các bậc tiền nhân.

Trong không gian thờ tự truyền thống, ngai thờ không chỉ là vật dụng trang trí mà còn mang giá trị tâm linh sâu sắc, đóng vai trò là trung tâm linh khí của bàn thờ.

2. Ai được phép thờ ngai thờ?

Theo phong tục truyền thống của người Việt, đặc biệt là ở miền Bắc, không phải ai cũng được lập ngai thờ. Ngai thờ là vật phẩm mang tính đại diện dòng họ, nên việc sử dụng phải đúng vai vế và thứ bậc trong gia đình.

Những người được lập và thờ ngai thờ:

• Trưởng họ: Người đứng đầu một dòng họ, có trách nhiệm thờ tổ tiên chung của toàn tộc.

• Trưởng chi, trưởng nhánh: Trong trường hợp dòng họ phân ra nhiều chi, nhiều nhánh, mỗi trưởng chi có thể lập ngai thờ riêng cho chi của mình.

• Con trưởng trong gia đình: Nếu lập bàn thờ tại nhà riêng, người con trưởng được phép thờ ngai để tưởng nhớ cha mẹ đã mất và các đời tổ tiên.

Lưu ý: Việc lập ngai thờ phải phù hợp với vai vế trong dòng tộc. Tránh tình trạng con thứ tự ý lập ngai sẽ bị xem là không đúng phép tắc.

3. Con thứ có được thờ ngai thờ không?

Câu trả lời là không nên.

Theo đúng nghi lễ cổ truyền, con thứ không được lập ngai thờ. Vì ngai tượng trưng cho sự kế thừa chính thống, chỉ dành cho trưởng nam. Nếu là con thứ, khi muốn lập bàn thờ riêng để thờ cha mẹ, tổ tiên, thì nên dùng giá gương – vật phẩm mang ý nghĩa tương tự nhưng đúng với vai vế và lễ nghi.

4. Vị trí đặt ngai thờ trên bàn thờ

• Đặt chính giữa bàn thờ, sát vách hậu (tường phía trong).

• Ngai phải đặt cao hơn các vật phẩm khác, thể hiện vị trí tối cao.

• Phía trước ngai thường là bát hương, di ảnh hoặc bài vị tổ tiên.

• Hai bên có thể đặt đèn thờ, lọ hoa, mâm lễ tùy vào tập tục từng vùng.

5. Ý nghĩa sâu xa của việc thờ ngai thờ

Thờ ngai không chỉ là thờ tổ tiên, mà còn là giữ đạo làm con, là sự công nhận của dòng họ với vai trò người gánh trách nhiệm lớn trong việc gìn giữ hương hỏa. Người được lập ngai cũng cần có đức độ, uy tín và trách nhiệm với con cháu trong họ hàng.

Việc lập và thờ ngai thờ phải xuất phát từ sự hiểu biết về phong tục và vai vế trong gia đình. Nếu bạn là con trưởng, việc thờ ngai là hợp lý và nên được thực hiện một cách trang nghiêm. Còn nếu là con thứ, hãy dùng giá gương để thờ cha mẹ – vừa đúng truyền thống, vừa thể hiện trọn vẹn lòng thành.

Mộc Gia Nguyễn chuyên về đồ thờ, quý khách quan tâm tới ngai thờ đẹp và chất lượng liên hệ ngay với Mộc Gia Nguyễn.