Nam tả nữ hữu: Cách bày trí khung ảnh thờ chuẩn phong thủy trên bàn thờ gia tiên

Bàn thờ gia tiên là không gian tâm linh quan trọng trong mỗi gia đình Việt. Trong đó, khung ảnh thờ là hình ảnh đại diện linh hồn tổ tiên. Cần được sắp xếp cẩn trọng. Đặc biệt, nguyên tắc “nam tả nữ hữu” – đặt ảnh nam bên trái, nữ bên phải – là một quy tắc quan trọng mang tính truyền thống và phong thủy.

1. Ý nghĩa nguyên tắc “nam tả nữ hữu” trong bày trí ảnh thờ

Câu nói “nam tả nữ hữu” có nghĩa là nam bên trái – nữ bên phải, được hiểu theo hướng nhìn từ người đứng lễ (tức từ bàn thờ nhìn ra). Đây là một nguyên lý âm dương ngũ hành trong văn hóa phương Đông. Mang ý nghĩa:

• Âm dương cân bằng: Nam mang tính Dương – đặt bên trái. Nữ mang tính Âm – đặt bên phải. Tạo thế hài hòa âm dương.

• Thứ tự tôn ti: Thể hiện đúng trật tự gia phong. Người xưa tin rằng khi tổ tiên được thờ tự đúng bậc, gia đạo sẽ an yên.

• Tôn kính tổ tiên: Phân định rõ vai trò và công lao ông bà, cha mẹ theo phả hệ.

2. Cách bày trí khung ảnh thờ trên bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy

Để bố trí ảnh thờ trên bàn thờ gia tiên một cách đúng phong thủy và hợp lý, bạn cần lưu ý:

• Ảnh ông (nam giới) đặt bên trái bàn thờ (theo hướng từ bàn thờ nhìn ).

• Ảnh bà (nữ giới) đặt bên phải bàn thờ.

• Nếu chỉ có một ảnh thờ, nên đặt chính giữa, phía sau bát hương.

• Ảnh của nhiều đời tổ tiên: sắp theo thứ tự đời trên cao, đời dưới thấp, nam bên trái – nữ bên phải.

• Khung ảnh thờ nên đặt sát vách hậu, cao hơn các vật phẩm khác trên bàn thờ, thể hiện sự tôn nghiêm.

3. Vì sao nên bày trí khung ảnh thờ theo nguyên tắc “nam tả nữ hữu”?

Việc bày trí ảnh thờ theo nguyên tắc “nam tả nữ hữu” không chỉ đơn thuần là một thói quen truyền thống mà còn dựa trên cơ sở triết lý phong thủy và hệ tư tưởng Nho giáo ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Việt. Cụ thể:

• • Theo phong thủy học cổ truyền, bên trái (tả) tượng trưng cho Thanh Long – khí Dương, mạnh mẽ, cát lợi. Bên phải (hữu) là Bạch Hổ – khí Âm, ổn định, nhẹ nhàng. Vì vậy, nam (thuộc Dương) đặt bên trái, nữ (thuộc Âm) đặt bên phải để đạt thế cân bằng âm dương, thuận thiên lý.

  • Theo Nho giáo, trật tự gia đình, thứ bậc cha – mẹ, ông – bà được sắp xếp rõ ràng, nghiêm cẩn. Việc phân biệt nam bên trái, nữ bên phải là biểu hiện sự tôn kính và rành mạch vai vế tổ tiên. Đặc biệt trong nghi lễ cúng giỗ, khi con cháu khấn vái, nhìn vào bàn thờ là đã hiểu ngay đâu là ảnh ông, đâu là ảnh bà.

  • Ngoài ra, cách đặt ảnh nam bên trái – nữ bên phải từ hướng người đứng lễ (ngoài nhìn vào) còn giúp người chủ lễ thuận tay khi dâng lễ, khấn vái theo thứ tự đúng, tránh phạm lễ nghi.

  • Tâm linh và niềm tin dân gian cũng cho rằng: khi tổ tiên được an vị đúng vị trí theo quy tắc truyền đời, con cháu sẽ được hưởng phúc đức, gặp nhiều may lành, gia đạo yên ổn

4. Gợi ý chọn khung ảnh thờ đẹp, bền và phù hợp không gian

• Chất liệu: Nên chọn khung ảnh thờ bằng gỗ tự nhiên như gỗ hương, gỗ trắc hoặc khung composite cao cấp.

• Màu sắc: Ưu tiên màu nâu trầm, nâu đỏ, đen gụ… tạo vẻ trang nghiêm và hòa hợp nội thất.

• Kích thước: Tùy theo diện tích bàn thờ. Với bàn thờ nhỏ, khung ảnh nên dưới 25cm. Bàn thờ lớn có thể chọn khung ảnh từ 30–40cm.

• Phong cách: Khung ảnh có thể khảm trai, dát vàng hoặc chạm khắc hoa văn long phụng, thư pháp… giúp tăng giá trị thẩm mỹ và tâm linh.

5. Lưu ý khi bày trí ảnh thờ trên bàn thờ gia tiên

• Không để khung ảnh quay mặt ra ngoài cửa chính – tránh tán khí.

• Không đặt ảnh thờ bên dưới gác xép, nhà vệ sinh – phạm húy, kém thanh tịnh.

• Tránh đặt đối diện gương, TV, đèn chiếu sáng trực tiếp, làm nhiễu trường khí tâm linh.

6.Các bạn có thể tham khảo các mẫu bài vị đôi để dễ phân biệt quy tắc nam tả nữ hữu :

• Tuân thủ đúng quy tắc phong thủy: Bài vị đôi giúp phân biệt rõ vị trí Nam bên trái – Nữ bên phải . Tránh nhầm lẫn khi thờ phụng tổ tiên.
• Tiết kiệm không gian thờ cúng: Với thiết kế liền khối hoặc theo cặp cân xứng. Bài vị đôi đặc biệt phù hợp với bàn thờ nhỏ, tủ thờ treo, phòng thờ diện tích hẹp.
• Giữ sự cân đối – trang nghiêm: Bố cục hai bài vị song hành tạo vẻ trang trọng, hài hòa. Giúp không gian thờ cúng thêm phần ấm cúng và trang nghiêm.
• Dễ đặt đúng vị trí: Không cần suy nghĩ nhiều. Chỉ cần đặt theo hướng từ bàn thờ nhìn ra.Thẩm mỹ và cá nhân hóa cao: Bài vị đôi có thể được gắn ảnh, dát vàng. Khắc chữ thư pháp hoặc chạm khắc hoa văn như song long chầu nguyệt. Giúp tôn vinh vai vế tổ tiên.
• Có thể đặt làm theo yêu cầu: Cơ sở thờ cúng uy tín như Mộc Gia Nguyễn nhận làm bài vị đôi theo kích thước, chất liệu, họa tiết riêng phù hợp dòng họ. Phong cách không gian.

Việc bày trí khung ảnh thờ trên bàn thờ gia tiên theo nguyên tắc nam tả nữ hữu. Không chỉ là cách thể hiện lòng thành kính với tổ tiên mà còn góp phần tăng cường vận khí, giữ gìn đạo hiếu, ổn định phong thủy gia đình. Dù đơn giản hay cầu kỳ, hãy đặt khung ảnh thờ một cách trân trọng, đúng vị trí để không gian thờ cúng thêm trang nghiêm, linh thiêng.